Thyrsostachys oliveri Gamble – Mạy cần

Tên khoa học: Thyrsostachys oliveri Gamble

Tên Việt Nam: Mạy cần

 Tên khác: Xang phay; Mai cần, Tre trằm phai

1. Đặc điểm nhận biết :    

Thân cao 10-25 m, đường kính 5-8 cm, chiều dài lóng 30-60 cm, bề dày vách lóng phần giữa và phần trên của thân cây 0,5 cm,, lúc non màu lục nhạt, có lông mọc dán dạng tơ ngắn màu trắng, lúc già màu lục tối; tập tính chia cành cao, cành nhỏ mảnh; chiều rộng của chồi lớn hơn chiều dài. Bẹ mo rụng muộn thậm chí tồn tại, chất hơi mỏng, dài khoảng 3/4 của lóng, lúc đầu màu lục, về sau màu vàng cam, thậm chí màu nâu nhạt, mặt lưng phủ lông ngắn màu nâu nhạt, mép có lông mảnh, đầu cắt bằng; tai mo khuyết; lưỡi mo hẹp, cắt bằng, đầu có xẻ răng không quy luật; phiến mo hình lưỡi mác hay hình mũi khoan dài, dài 8-10 cm, mặt bụng có lông nhung. Cành nhỏ cấp cuối có 3-4 lá; bẹ lá lông gai mọc dán màu trắng, mép có lông mảnh; tai lá khuyết; lưỡi lá rất lùn thấp; phiến lá dài 10-20 cm, rộng 1,2-2 cm, lúc non mặt dưới hơi có lông mềm; gân cấp hai 3-5 đôi.

2. Đặc tính sinh vật học sinh thái học

2.1. Điều kiện tự nhiên

                Vùng Mạy cần phân bố có khí hậu nhiệt đới mưa mùa, nhiệt độ bình quân 23 – 24 0C, lượng mưa 1600 – 2000 mm/năm. Địa hình đồi núi cao, độ cao trên dưới 800 m so với mặt biển. Đất feralit phát triển trên đá Poocphia, phiến thạch, phyllit. Thành phần cơ giới là sét pha.

2.2. Đặc điểm quần thể, sinh sản, sinh trưởng và phát triển

Mạy cần là loài tre sẵn trong rừng thứ sinh. Chưa gặp rừng thuần loài mà xen với các cây gỗ tạp hoặc tre nứa khác. Nếu được quản lý, bảo vệ chăm sóc Mạy cần có thể phát triển khá về đường kính và chiều cao cho sản phẩm (cây, măng) thành hàng hoá.

3. Phân bố

Mạy cần phân bố ở tỉnh Miền Trung, tập trung nhiều ở các tỉnh Thanh Hoá và Nghệ An.

4. Giá trị sử dụng

Mạy cần thân thẳng, dày, chắc nên có thể dùng trong xây dung. Dân địa phương thường dùng làm rui mè, làm sào, cột chống, dàn phơi…Nếu yêu cầu số lượng nhiều thì thường dùng lẫn với Hóp.

5. Kỹ thuật kinh doanh

Chưa có công trình nghiên cứu kỹ thuật kinh doanh Mạy cần. Khi có nhu cầu sử dụng người dân khai thác trong rừng tự nhiên.

6. Hiện trạng sản xuất

Mạy cần là một trong thành phần thực vật rừng thứ sinh vùng Bắc Trung Bộ. Một số khóm gần nương, gần nhà được giữ lại có chăm sóc bảo vệ và khai thác vừa phải mới có khả năng phát triển.

7. Khuyến nghị

Mạy cần là loài cây có phẩm chất thân tre chắc bền có thể sử dụng vào nhiều mục đích cần được bảo vệ, chăm sóc, phát triển.