Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam Vietnamese Acacdemy of Forest Sciences
Tên khoa học: Cinnamomum obtusifolium A. Chev. (Cinamomum bejolghota (Buch-Hamex Nees) Sweet).
Tên Việt Nam: Re gừng
Họ Re: Lauraceae.
- Mô tả hình thái
Re gừng là loài gỗ lớn, chiều cao có thể đạt tới 30m, đường kính ngang ngực đạt tới 60 -70 cm. Vỏ màu xám bạc, nhẵn, có mùi thơm nhẹ. Cành nhánh khi non có màu xanh đậm.
Lá đơn mọc cách, có 3 gân gốc nổi rõ, mặt trên nhẵn, mặt dưới xanh bóng, có mùi thơm nhẹ. Chiều dài lá 8 -10 cm, chiều rộng 4 -6 cm.
Hoa tự mọc đầu cành. Bao hoa có 6 mảnh, thuôn, có lông ở 2 mặt. Nhị xếp làm 3 vòng, 3 nhị thoái hóa, bao phấn 4 ô. Nhụy có bầu hình trứng nhẵn, vòi dài bằng bầu, núm lớn.
Quả hình trứng, khi non có màu xanh, lúc chín chuyển màu xanh đen, thịt quả màu tím nhạt, mỗi quả có 1 hạt, vỏ hạt màu nâu nhạt.
- Đặc điểm sinh thái
Re gừng phân bố rộng trên nhiều vùng sinh thái, nhưng gặp nhiều ở những vùng có độ cao từ 200 m trở lên. Thường gặp re gừng trong các rừng thứ sinh ở các tỉnh: Cao Bằng, Lạng Sơn, Phú Thọ, Hòa Bình, Thái Nguyên, Tuyên Quang, Yên Bái, Nghệ An, Hà Tĩnh,… Gia Lai, Kon Tum, Đắk Lắk.
Hiện nay re gừng được gây trồng để lấy gỗ trong các vườn rừng ở Phú Thọ, Hà Giang, Hòa Bình, Tuyên Quang…
Re gừng có mùa ra hoa tháng 3 – 5, quả chín tháng 2-3. Cây thường xanh quanh năm.
Re gừng thích hợp khí hậu nhiệt đới ẩm mưa mùa, phân bố rộng trên nhiều vùng sinh thái có lượng mưa từ 800-2500 mm/năm, nhiệt độ bình quân năm 20-220C, độ cao từ 50 – 1500 m trên mặt biển. Khi cây còn nhỏ ưa bóng nhẹ, lớn lên ưa sáng. Tốc độ tăng trưởng tương đối nhanh, bình quân năm đạt 1 cm về đường kính và 0,8 -1m về chiều cao.
Cây sống được trên nhiều loại đất, trên đất tốt sinh trưởng nhanh hơn. Sinh trưởng tốt trên đất nâu đỏ trên bazan; đất nâu vàng trên bazan; đất đỏ vàng trên đá sét và đá biến chất; đất vàng đỏ trên đá mác ma axit. Re gừng có thể chịu được nơi có tầng đất nông mỏng, đất xấu, ngay cả những vùng có tầng kết cứng.
Re gừng sống hỗn loài với nhiều loài cây khác như giổi, kháo, gội, ngát, táu. Có khi mọc thành từng đám 5 -7 cây trong rừng thứ sinh. Chúng thường có tỷ lệ tổ thành cao trong một vài loại hình rừng. Re gừng thường chiếm tầng cao của rừng.
Re gừng tái sinh tự nhiên khá mạnh dưới rừng có cây mẹ. Cây con có đủ các cấp chiều cao. Những nơi có cây mẹ, cây con tái sinh có từ 1500-2300 cây/ha (Hương Sơn- Hà Tĩnh; Kbang- Gia Lai).
- Công dụng
Re gừng là loài cây gỗ lớn, gỗ mềm, màu sáng hồng nhạt, tỷ trọng 0,42- 0,47. Gỗ ít bị cong vênh, nứt nẻ, mối mọt. Gỗ dùng để xẻ ván đóng đồ, làm nhà. Rễ có nhiều tinh dầu. Gỗ rất được nhân dân ưa chuộng. Cây mọc được trên đất xấu, tán xanh quanh năm, bộ rễ cọc phát triển, có thể trồng rừng phòng hộ, là nguồn cung cấp gỗ tốt cho vùng trung du. Gỗ có giác và lõi khó phân biệt về màu sắc. Giác màu vàng nhạt, lõi màu vàng da cam, có mùi thơm, vòng sinh trưởng rõ, thường rộng 4-6mm. Mạch đơn và kép ngắn phân tán, thường có xu hướng tập trung thành hàng lệch, cải biến phương hướng một cách có quy tắc, cũng có khi theo hình lượn sóng, số lượng mạch trên 1mm2 trung bình. Tia gỗ nhỏ và hẹp. Mô mềm dính mạch không đều. Sợi gỗ dài trung bình 1mm. Có tế bào tiết tinh dầu ở tia gỗ và mô mềm.
Gỗ cứng, trung bình và nặng trung bình. Khối lượng thể tích gỗ khô kg/m3. Hệ số co rút thể tích 0,5. Giới hạn bền khi nén dọc thớ 537kg/cm2, uốn tĩnh 1024kg/cm2, sức chống tách 12kg/cm.
Gỗ re gừng có đủ những tiêu chuẩn thỏa mãn với yêu cầu của gỗ nguyên liệu dùng cho công nghiệp gỗ bóc, thích hợp với việc sử dụng gỗ để sản xuất đồ mộc.