Bambusa birmanica Gamble – Mạy bói.

Tên khoa học: Bambusa birmanica Gamble

Tên Việt Nam: Mạy bói.

Tên khác: Nó bói.

Đặc điểm nhận biết

Chiều cao thân 7-8m, đường kính 2,5-3,5cm; chiều dài lóng khoảng 30cm, gần đặc ruột, đường kính khoang trống khoảng 4mm, lúc non màu lục và mọc thưa lông gai nhỏ màu nâu ép sát, lúc già màu vàng không lông; đốt hơi nổi lên, phía trên và dưới vòng mo có một vòng lông tơ màu trắng xám hay màu trắng vàng, một số đốt phần dưới thân thường có rễ khí ngắn. Bẹ mo rụng sớm, rộng và ngắn, chiều dài thường quá một nửa bề rộng gốc, phần nửa trên 2 bên của mặt lưng phủ dày lông gai màu nâu duỗi ra hay dán chặt, đầu hơi hình cung không đối xứng; tai mo không bằng nhau, hơi có nếp nhăn, mép phủ lông tua, tai to men theo một phía đỉnh bẹ mo hơi lệch xuống dưới, mức độ lệch có thể tới 1/5 chiều dài cả bẹ mo, hình tròn dài đến hình lưỡi mác dạng tròn dài, dài 3-3,5cm, rộng khoảng 1cm, đầu tận cùng thò ra ngoài mép bẹ mo, tai nhỏ hình elíp, dài khoảng 1cm, rộng khoảng 8mm; lưỡi mo cao 3mm, gần mép nguyên, mép phủ lông mảnh màu trắng rất ngắn; phiến mo đứng thẳng, hình trứng rộng hơi không đối xứng, giữa các gân mặt bụng phủ lông gai nhỏ màu nhạt, đầu nhọn gấp có mũi nhọn cứng sắc, gốc gần hình tim sau khi thu hẹp thì hai bên kéo dài ra ngoài nối liền với tai mo, phần nối liền này khoảng 1cm, bề rộng gốc phiến mo khoảng 5/7 bề rộng đầu bẹ mo. Mặt lưng bẹ lá không lông, lườn dọc nổi lên, lưng có gờ, mép phủ lông mảnh ngắn; tai lá nhỏ hình trứng lệch, mép có lông tua; lưỡi lá cao khoảng 1mm, mặt lưng phủ lông cứng nhỏ, đầu gần hình cắt ngang; phiến lá hình lưỡi mác dạng dải, dài 16-25cm, rộng 1,5-3cm, mặt trên gần không lông, mặt dưới màu lục nhạt và mọc dày lông mềm ngắn, đầu nhọn và có mũi nhọn dạng mũi khoan ráp, gốc gần hình tròn hay hình nêm rộng; cuống lá dài 3-4mm.

Đặc tính sinh học, sinh thái học

2.1. Điều kiện tự nhiên:

Cây ưa khí hậu nhiệt đới mưa mùa. Địa hình đồi núi thấp. Mạy bói thường được trồng ở chân đồi, quanh nhà, ven khe thoát nước tốt.

2.2. Đặc điểm quần thể, sinh sản, sinh trưởng và phát triển

Mạy bói thường được trồng rải rác một vài khóm hoặc một hàng ngắn ở rìa vườn nhà hoặc chân đồi. Có thể trồng xen kẽ với Mạy bông. Mùa măng từ tháng 6 đến tháng 9. Chưa có nghiên cứu về sinh trưởng và phát triển của măng.

Vùng phân bố:Mạy bói phân bố rất hẹp, trong quá trình điều tra chỉ mới gặp ở tỉnh Sơn La.
Giá trị sử dụng

Mạy bói được trồng để lấy măng bởi vì măng Mạy bói ăn rất ngon

Kỹ thuật kinh doanh:Chưa có công trình nghiên cứu nào cho Mạy bói. Dân thường trồng bằng giống gốc và khai thác măng để ăn.
Hiện trạng sản xuất: Mạy bói được trồng do sở thích người dân vì vậy thường phân tán và không tập trung. Kỹ thuật trồng và khai thác theo kinh nghiệm và tập quán.
Khuyến nghị:Măng của Mạy bói rất ngon nên cần được nghiên cứu và khuyến khích phát triển loài tre lấy măng này.