Chiêu Liêu Ổi – Terminalia corticose Pierre ex LA NESSAN

Thông tin chi tiết cây: Chiêu Liêu Ổi
Tên thông dụng: Chiêu Liêu Ổi
Tên khoa học: Terminalia corticose Pierre ex LA NESSAN
Tên địa phương:
Tên đồng nghĩa:
Giống: CHIÊU LIÊU ỔI(Mien Bac),
Họ: Dương đào(Actinidiaceae )
Mức độ đe dọa: Ít liên quan
ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT: Cây gỗ lớn, rụng lá mùa khô, cao 20-25m, đường kính 0,60 – 1m, đoạn thân dưới cành 15-20m, cành lớn mập và thưa, tán tròn hẹp, đôi khi phân tầng, màu xanh nâu và màu đỏ lúc ra quả. Vỏ thân ở đoạn dưới ngực có nhiều lớp vỏ mục dày nứt dọc sâu 0,7-0,9 cm; đoạn từ trên ngực trở lên bóng như da ổi. Thịt vỏ dày 1,3-2cm lớp ngoài màu nâu đen có các sợi dọc trắng làm cho vết chặt có các lấm tấm trắng dày đặc, tầng vở sát gỗ màu đỏ nâu, vị chát. Cành non phủ lông màu hung nâu.Hình thái: Lá mọc đối, đôi khi gần đối hình bầu dục dài 7-15 cm, rộng 6-10cm, đầu lá tù đôi khi có mũi ngắn, gốc lá tròn hoặc tù, phiến lá non có lông mịn mầu hung nâu, trừ gân. Gân lông chim có 10-12 đôi gân bên nổi rõ ở cả hai mặt, gân nhỏ hình mạng, mép là nguyên, cuống lá dài 1cm, tròn có 2 tuyến hình chén ở 2 bên đầu cuống lá.Cụm hoa hình bông nhiều hoa, ở các kẽ lá, cụm hoa dài 10-15cm, trục cum hoa có nhiều lông màu hung hung đỏ, hoa nhỏ, lá bắc nhỏ rụng sớm. Đài có 5 lá dài 2mm dính nhau thành hình đầu ở phía dưới, phía ngoài đầu có lông màu hung hung đỏ, phía trong có lông mịn. Không có tràng. Có 10 nhị dài 3-4mm đính làm 2 vòng, vòng nhịn ngoài mọc cách với lá đài. Vòng trong mọc đối với lá đài, bao phấn hình tim nhọn. Hầu hạ, dài 2-3mm có lông mịn mầu hung hung đỏ, có 2 noãn.

Quả tròn dẹt, không cuống: đường kính 2-2,5cm, mép quả dẹt mỏng thành cánh, đôi khi phần cánh biến đổi thành hình bầu dục hoặc có đuôi, hình mắt chim, khô xác, có phủ lông đỏ hung hung phần giữa mang hạt phình lên hình quả trám, dày 3mm.

Phân bổ: Cây phân bố ở Việt Nam, Lào, Cămpuchia, Thái Lan. Ở Việt Nam, cây phân bố ở Gia Lai-Kontum (Ajunpa), Đắc lắc (Đắcmin), Thuận Hải, Tây ninh.

Cây ưa sáng, chịu khô, thích hợp với vùng khí hậu có mùa mưa và mùa khô phân biệt, mọc ở độ cao tới 700m so với mặt biển. Là một trong các đại diện của rừng khộp Tây nguyên và biên giới Việt Nam – Cămpuchia. Thường tạo thành ưu hợp của rừng khộp các loài: dâu, trà beng, cẩm liên, thị rừng… đôi khi mọc cùng các loài giổi quả lớn, cẩm lai nam bộ…

Mùa hoa tháng 5-6. Mùa quả tháng 8-9.

BỘ PHẬN DÙNG VÀ GIÁ TRỊ: Là cây gỗ lớn của rừng khộp, gỗ thẳng ít cành nhánh, suất lợi dụng cao. Gỗ mầu xám có dác mỏng màu nâu vàng, hạt mịn, chịu nước, chịu mối mọt, tỷ trọng 0,870, dể xẻ, dể gia công. Dùng đóng tàu thuyền, làm cầu, tà vẹt, trục xe…