Cà chít – Shorea obtusa Wall

Thông tin chi tiết cây: Cà chít
Tên thông dụng: Cà chít
Tên khoa học: Shorea obtusa Wall
Tên địa phương: Cà chắc, cà chí(Gia Lai, Đắc Lắc, Lâm Đồng),
Tên đồng nghĩa: Vatica obtusa Stfudel, Shorea leucobotrya Miq.(Gia Lai, Đắc Lắc, Lâm Đồng),
Giống: Cà chít(Gia Lai, Đắc Lắc, Lâm Đồng),
: 359
Họ: Dầu(Shorea obtusa )
Mức độ đe dọa: Ít liên quan
ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT:

Cà chắc là loài cây gỗ lớn, cao tới 35m, đường kính tới 90cm. Thân cây hình trụ thẳng, tán hình cầu hay hình nón. Là loài cây đại diện cho rừng khô rụng lá cây họ Dầu (rừng khộp). Vỏ thân màu xám, thô, nứt dọc sâu không đều, rỉ nhựa màu vàng hay nâu. Cành non có rãnh và có lông xám, có nhiều u lồi tròn ở sát gốc.

Hình thái:

Lá đơn mọc cách, phiến lá hình mác hoặc hình mác thuôn; đỉnh tù; gốc tròn hoặc hình tim. Chồi non thường cho lá lớn, dài tới 18-20cm, rộng 7-9cm. Cây già cho lá nhỏ hơn, dài 7-11cm. Gân bên 14-20 đôi. Cuống lá 10-26mm. Lá kèm có lông, dài 5-6mm.

Cụm hoa chùm, nhiều nhánh, mọc ở ngọn hay ở nách lá, mang 7-10 nhánh hoa. Hoa màu vàng, thơm, không cuống. Nụ hoa thuôn hẹp, có phủ lông sát. Đài láng ở mặt trong, có lông mịn sát ở mặt lưng. Tràng màu vàng nhạt, dạng dải, rộng ở đáy, có lông màu xám mịn sát ở mặt ngoài. Nhị 26-29, xếp thành 3 vòng; bao phấn có nhiều lông tơ, đính với phần phụ ngắn.

Quả hình trái xoan, dài 18mm, rộng 6mm, có mũi dài đến 0,5cm, có lông. Quả có 5 cánh, 3 cánh lớn dài 5cm với 7-8 gân song song, 2 cánh nhỏ dài 2,5cm, có 1 gân.

Loài chịu được khô hạn và lửa rừng, có tái sinh tự nhiên khá. Mùa hoa tháng 3-4, mùa quả chín tháng 5-6. Mỗi kg có 3.300 quả.

Tác giả: Nguyễn Hoàng Nghĩa

Phân bổ:

Loài có phân bố tự nhiên ở rừng rụng lá như ở Gia Lai, Đắc Lắc, Lâm Đồng. Là loài đặc trưng cho kiểu rừng khô cây họ Dầu (rừng khộp) thường hay gặp ở Tây Nguyên.

BỘ PHẬN DÙNG VÀ GIÁ TRỊ:

Gỗ có giác lõi phân biệt. Giác màu nhạt, lõi màu nâu. Thớ gỗ mịn, dễ gia công, ít bị mối mọt. Gỗ cứng và rất nặng (tỷ trọng 1,08). Được dùng trong xây dựng, đóng tàu, làm cột điện. Gỗ thuộc nhóm III. Cây cho nhựa màu trắng vàng.